روح از نظر تمرین کردن وقوی شدن همانند جسم است و همانطور که اگر جسم را درست ورزش و ریاضت دهیم قوی میشود واعمال خارق العاده انجام می دهد اگر روح را هم ورزش و ریاضت دهیم قوی شده توانایی هایی فرای حالت عادی پیدا می کند. ولی این توانایی ها لزوما دلیل بر الهی شدن روح نیست بلکه ممکن است کسی منکر خدا باشد ولی با ریاضت روحش را قوی کرده باشد.
علامه طهرانی در حاشیه ای که بر کتاب رساله سیر وسلوک دارد چنین فرموده است:
مکاشفات برچند گونه اند:
أوّل: مکاشفات مادیّه و طبیعیّه و آن اطلاع بر مخفیّاتى است که براى انسان در عالم طبع حاصل مى شود. مانند علوم طبیعى و ریاضى و هیئت و أمثال آن.
دوّم: مکاشفاتى است که براى سالک بعد از عبور از عالم طبع و ورود در عالَم مثال حاصل مى شود و آنرا مشاهدات قلبیّه گویند. چون تجسّم بعضى از معانى به صورتهاى مثالى و آن در بیدارى نظیر خوابها و رؤیاهائى است که انسان در خواب مىبیند.
سوّم: مکاشفاتى که براى سالک بعد از عبور از عالم مثال و ورود در عوالم روح و عقل حاصل مىگردد. و آنرا مشاهدات روحیّه گویند، که بواسطه قدرت روح و سیطره او در عالم بسیار مىشود، چون احاطه بر خواطر و افکار و طىّ الارض و طىّ در هوا و عبور از آتش و اطّلاع از آینده و تصرّف در نفوس به مرض یا صحّت و تصرفّ در افکار عامّه.
چهارم: مکاشفات سرّیّه است. و آن مکاشفاتى است که براى سالک در عالم خلوص و لاهوت بعد از عبور از روح و جبروت حاصل مىشود؛ و آنرا مکاشفات سرّیّه گویند. چون کشف اسرار عالم وجود و اطّلاع بر معانى کلّیه، و کشف صفات و اسماء کلّیّه الهیّه.
پنجم: مکاشفاتى است که براى سالک بعد از کمال و عبور از مراتب خلوص و وصول به مقام توحید مطلق و بقاء بالله پیدا مىشود، و آنرا مکاشفات ذاتیّه گویند. چون ادراک حقیقت هستى و آثار آن و ترتیب نزول حکم بر عالم امکان، و مصدر قضا و قدر و مشیّت الهیّه و مصدر تشریع و وحى و احاطه برجمیع عوالم نازله و کیفیّت تحقّق حادث و ربط آن به عوالم ربوبى و اتّحاد وحدت و کثرت و أمثال آن. و این را مکاشفات ذاتیّه گویند.
بنا برآنچه گفته شد معلوم مىشود که مکاشفات روحیّه قبل از ورود به عالم الهى و توحید حاصل مى شود و مشترک بین مؤمن و کافر است؛ و به هیچ وجه اثباتاً دلالت بر کمال و نفیاً دلالت بر عدم کمال ندارد.
